Meteen op een terras cappuccino’s en amerikano’s en strudels-met-warme-vanillesaus.
 ‘Pas op, daar komt die opdringerige francofoos!’
 We houden hoog de gratis-broadsheet-stadsplattegronden en bestuderen een foto van Lviv’s grote trots, waarin we net ontsnapten: de draaistellen, klapdeuren en pantograaf. En we leren alle centrumstraatnamen bijkans van buiten. Vulytsia = straat.
 ‘Hij is weg.’
 ‘Was hij het wel?’
 Wat wilde hij van haar, denken Noordkust en Westkust. Eigenlijk weten ze het wel. Gênant om te vragen. Hulpeloos gevoel.
 Heren, waarom beschermden jullie mij niet, wil Bohemia vragen maar ze vraagt het niet. Gênant gevoel. Wel vraagt ze: ‘Próschu páni, nog wat koffies.’
 Zwijgend nippen ze koffie, zwijgend lopen ze naar het volkskunstmarktje.
 ‘We zien elkaar vanmiddag weer op het rynok.’

De bazaar is een mengelmarkt van made-in-China-rommel, antiquarische snuisterijen, streekproducten en kwaliteits-klederdrachten – echt handgemaakt. Zou het?
 Je koopt een klederdrachtborduurselbloes voor de afwezige begraafplaatsbezoekster, die is morgen jarig. Afdingen lukt met omgerekend slechts drie euro.
 ‘Blauw is modern,’ zegt de marktkoopvrouw opgetogen over je keus. ‘En als de maat niet goed is, mag uw mevrouw morgen komen ruilen.’
 Úw mevrouw?
 En nu? Je had gehoopt dat de stadswandeling interessante bezoekdoelen zou opleveren, een museum, een boekwinkel, een literair café, maar het is een brij in je kop, een brij met nare nasmaak. Je loopt terug naar de Airbnb. Je gaat slapen.

Je ziet ze meteen liggen. In een kraampje, en daar ook, gewoon op een oud vloerkleed over de kinderkopjes. Zou je het nog kunnen? Na één blik alles alfabetisch geordend opsommen? Daar gaat ie:
 Almaz, Beirette, Chaika, Crystal, Electra, Elikon, FED, Flexaret, Gomz-Lomo, Horizon, Kiev, Kiev 35A, Kiev Arsenal, Kiev Contax, Kiev Vega, Kinor, KMZ, Konvas, Krasnogorsk, Lomo LC-A, Lubitel, Mikroma, MMZ-Belomo, Moskva, Narciss, Pentacon, Praktica, Praktica EE 2, Praktisix, Smena, Sokol, Sport, Start, Vilia, Zenit 3 t/m 412, Zenit B t/m S, Zenit FotoSnaiper, Zorki zelfs.
 Yes!
 Je pakt deze en gene, blaast het stof eraf, probeert eens een balg-uitklapmechaniek. Probeert de prijsbiedende marktkoopmannen te negeren. Bah. Zou die francofoon zich net zo aan haar opgedrongen hebben?
 Morgen is afdingdag, besluit je, minimaal vijftig procent. Vijftig, zou het?
 Lviv is een archipel. Straten zijn waterlopen, mensen het water. Jij bent geen water, jij bent jezelf. Je gaat de hele middag kanoën, alleen!

Je koopt cadeaus, veel cadeaus, dat heb je wel verdiend, voor je klein- en kinderen. Afdingen bij de klederdrachten lukt je best goed! En nu ga je het échte Lviv in, met gewone mensen en afbladderende vernislagen.
 Eerst terug naar de katholieke kerk om de binnenvallende zonlichtbanen te fotograferen. Heilige-geestachtig.
 Gewoner nu. Dat woonblok bijvoorbeeld, hoppetee, door de poort. Niemand op de binnenplaats. Het ruikt naar gekookte kool maar niet naar wildplassers. Naast een deur staat een oude koelkast. Erboven hangt was diagonaal tussen hoekramen van de eerste verdieping. De gifgroene postbusjes worden zo te zien nog vaker opengebroken dan in Praag. Da’s niet meer zo’n ramp als vroeger: langs de muren zijn naar elk raam wifi-kabels getrokken voor de e-mail. Voor de centrale meterkast twéé ijzeren stangen met hangsloten. Tja, bij één gezamenlijke meter is het extra lonend die af en toe terug te zetten … Op de muur ernaast zo’n gestileerd sierserveerstertje dat je al eerder zag, steeds een beetje verscholen. Wat staat er eigenlijk omheen? ‘Toeristisch paradijs Lviv: voor bewoners de hel’. Justem!

 Je zoekt beschutting in de Jodenstraat, tussen de slenteraars, tussen de oude gevels en dan zie je het: naast een winkel-van-sinkel-etalage is een rechthoekig stuk muurpleister weggeschraapt en de verflaag daaronder waar mogelijk gerestaureerd – kijk, dat bedoel je nou! Latijnse én Hebreeuwse letters. Wat staat er? Eerst in het Pools, deels onleesbaar, ‘magazijn, stoffen en lapjes’, dan de namen: I. Halpern, I. Legzhiweski. Van het Jiddisch zijn alleen de woorden ‘schnitt’ en ‘tischl’ leesbaar. Foto maken!

 Zo dein je uren mee met de stadsmassa, fotograferend, glimlachend. Je bent niet alleen!

De zon ondert oranje achter de gevels en we treffen elkaar zonder gezoek, inclusief onze van haar dodenakker teruggekeerde Moravia, op het rynok. Zo makkelijk gaat dat op zo’n fijnformatig plein.
 Vanaf een terras bekijken we de Lvivelingen en hun drukke gedoe en we krijgen honger en dorst. Witte wijn helpt tegen dat laatste hoewel Oekraïense wijn geen feest meer is, sinds de Krim is afgepakt. We drinken stug.
 ‘Voor een land in oorlog is het heel vredig hier,’ zegt Bohemia.
 ‘Onze landen zijn ook in oorlog, toch zitten we heel vredig. Niemand arresteert ons vanwege massamoord-medeplichtigheid,’ zegt Westkust.
 ‘Hm, medeplichtigen,’ begint Bohemia langzaam, ‘generen zich voor de daden. En de daders gaan …’
 ‘Jullie in oorlog?’ vraagt Noordkust snel aan Westkust.
 ‘Onze Coalition of the willing bombardeert nu Afghanistan, Irak en Syrië, dat bedoelt onze vredesprofeet,’ zegt Moravia.
 ‘En in Noord-Mali,’ zeurt Westkust.
 ‘Próschu páni, afrekenen!’ zeggen de andere drie in koor.
 ‘En in Libië,’ zeurt Westkust.
 ‘Pinnen of iPay?’ vraagt de serveerster.
 Wat nu?
 ‘Ik weet een goed adres. Sovjet-retro, toch lekker,’ zegt Moravia energiek.