Randland

Van de twee hotels heb je dat met de beste reviews op Tripadvisor gekozen en vanaf de begraafplaats heeft Tomtom ons foutloos via de weg uit Klekotiv erheen gestuurd.
Onderhandelen!
Eerste stap: de lingua-franca-keuze. In Kyiv ging je basis Oekraïens best goed, maar je snarst niets van het hotelbaliedame-dialect, iets tussen Oekraïens en Pools in. Elkaar toeglimlachend en via Engels, Russisch en Slowaaks komen we on speaking terms in abP: algemeen beschaafd Pools.
Tweede stap: zijn er kamers vrij? ‘Tak.’ (Ja).
Volgende stap: we willen geen twee- maar eenpersoonsbedden. Ze glimlacht. ‘Dat worden dan vier kamers.’ Je glimlacht. ‘Zoveel geld hebben we niet.’ – De lange onderhandelingen samengevat: het worden twee kamers met twee bedden die we zelf even los van elkaar moeten schuiven. Je kijkt moeilijk: zélf schuiven? Ze glimlacht. ‘U hebt toch twee sterke mannen?’

Laatste detailstapje: de prijs. Die noemt ze. Je legt nogmaals uit dat wij gewone mensen zijn. Zij legt uit dat haar collega’s niet van de wind kunnen leven. Jij weer en zij weer … God, wat hebben we samen een plezier.
Over onze uiteindelijke plezierprijs overleg je met de anderen.
‘Wat goedkóóp.’
‘Sst, als ze dat horen, zou het in Tsjechië meteen een stuk duurder worden.’
‘Jee, wat vind jij afpingelen leuk – mij zouden de goeie woorden pas morgen te binnenschieten.’
‘Ja, aan de noordwestkust gaat het wellicht onpersoonlijker,’ zeg je wijs, ‘maar in Eurazië, van hier tot Vladivostok en Singapore, respecteren we elkaar. Dit is de kennismakingsceremonie: nemen én geven!’
Een onzer pint het geringe bedrag, dat je ook registreert in je handige huishoudboekje-App.
Kamers, bedden, douches, wc’s en wc-papierrollen zijn uitstekend en wifi inbegrepen.
Over dit hotel heeft bovengenoemde Joseph Roth de roman Hotel Savoy geschreven, maar dat weten we nu niet anders hadden we beter opgelet.

We avondwandelen naar een eetgelegenheid. Brody is dorps en stil en alle tinten leem. In de verte dendert een trein. De stoep is zo oneffen en afvallerig als in Brussel. Achter gaashekken uiterst opgeruimde tuinen, tegelijk moes en sier en boomgaard en vrijekippenuitloop. Huisjes die duidelijk slechtere tijden kenden. Veel nieuwe aan- en opbouwen in afwijkende leemkleur. Geen schoonheidscommissie hier. Een enkel huis staat leeg.
Hé, waar stappen die lokale schoonheden naar binnen?
Een Кава, een koffiebar met, zo blijkt, net zo’n goeie espressomachine als overal in Kyiv. En gratis wifi.
Op het majdan Svobody (Vrijheidsplein), boekwinkel noch infocentrum over vroegere bewoners noch beroemde schrijvers noch doden. De grote, zwaar gefortificeerde, ooit-pogrom-proof synagoge is een tragische bouwval, idem de reusachtige Poolse citadel even verderop. De massa-toerismekansen worden niet benut. Is dat goed of fout? Men investeert in z’n privébezit, niet in benutting van gemeentelijke attracties en openbare ruimte.
Hé, daar een particuliere eettent.

We bestellen onze maaltijden in het Pools (van háár kant gebroken) bij dochterlief (zoonlief staat achter de tap, moederlief achter de pannen en omalief poetst morgenochtend de wc).
We drinken licentie-Czech-lager (godzijdank geen licentie-Heineken) en kwas (veel smakelijker alcoholloos bier dan modern 0%-bier, gemaakt van oud brood – mooi circulair product!).
We eten borsjtsj (rodebietensoep) en frítky (patat) en salát (uit een weckglas van oma) en vareniky (ravioli) met aardappel- of paddenstoelenvulling.
Als dessert nemen we samohonka (letterlijk ‘eigenstook’, uit een blanco fles van onder de tapkast) en kava-Videnská (letterlijk Weense koffie, oftewel Irish coffee) en amerikano’s (verwaterde espresso’s).
Een van ons pint met kreditni karta, pint een habbekrats.
‘Brody lijkt op onze omgevolkte grensgebieden[1].’
‘Maar de rekening niet.’
‘Wat niet?’
‘De rekening lijkt niet op Midden-Europese grensgebieden.’
‘De koffie ook niet.’

[1] ‘Grensgebieden’ is een Tsjechisch eufemisme voor de veelal langs de grens gelegen gebieden waaruit in 1945-48 drie miljoen Duitstaligen, die eerder Hitler hadden verwelkomd, verjaagd werden en waar veel (d.w.z. een fractie van die drie miljoen) communistenvriendjes zich settelden en vaak snel weer vertrokken. Tegenwoordig zijn in die ontzielde en ongastvrije streken vooral de verwilderde berggebieden populair bij Czecholigarchen en al even ontzielde Landal-recreatie-industrieën.